••• کتول میدرخشد •••
از شما دوست عزیز میخوام که در صورت استفاده از مطالب وبلاگ حتما نام وبلاگ را به عنوان منبع ذکر نمایید.ممنونم.••• کتول میدرخشد •••
از شما دوست عزیز میخوام که در صورت استفاده از مطالب وبلاگ حتما نام وبلاگ را به عنوان منبع ذکر نمایید.ممنونم.جشن های ایرانی (به قلم استاد ثاقب فر)
مردم ایران در روزگار باستان و پیش از اسلام بیش از 70 روز از سال را بنا به علل و انگیزه های گوناگون دینی اما بنا به یک دستور اصلی دینی یعنی ایجاد مقاومت در خود برای تاب آوردن رنج های ناشی از دوره ی آمیختگی نیکی و بدی به شادی و جشن می گذراندند. هنگامی که می بینیم پادشاهان هخامنشی (داریوش یکم، خشایارشا، اردشیر یکم، داریوش دوم و اردشیر دوم و سوم) مجموعا در 21 سنگ نبشته ی خود سخن را با چنین سپاسی از خداوند آغاز می کنند: «خدای بزرگ است اهورامزدا، که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که مردم (انسان) را آفرید، که شادی را برای مردم آفرید.» شاید در نگاه نخست بپنداریم که با یک شعار ساده ی تبلیغاتی سروکار داریم، ولی زمانی که مشاهده می کنیم 15 سده پس از ایشان در سده ی سوم هجری موبد فَرنبَغ دادَگی بی آنکه از خط و زبان پارسی باستان و معنای آن سنگ نوشته ها و لوحه ها آگاهی داشته باشد به زبان پارسی میانه یا پهلوی در کتاب بُندهشن (آفرینش آغازین) که براساس نَسک های گمشده ی اوستا نوشته شده است، نه تنها چگونگی و علت آفرینش گیتی و انسان از نظر دین زرتشت بلکه علت آفرینش شادی برای انسان را بیان می کند، پی می بریم که با یک علت ژرف دینی برای شاد بودن روبرو هستیم. یعنی شاد بودن و شادزیستن در واقع یک خویشکاری یا تکلیف دینی است. چرا چنین است؟
می دانیم که بنا به افسانه و باور زرتشتی اهریمن یا «مینوی پلید» در برابر آفریده های نیک اهورامزدا، پلیدی های خویش را آفریده است و از این رو اهورامزدا زمان بی کرانه را کرانمند به سه هزار سال کرده تا در این مدت که «زمان آمیختگی اجباری نیکی و بدی است» انسان بتواند با کارهای نیک خود به خداوند برای چیرگی بر اهریمن یاری رساند تا در پایان اهورامزدا پیروز شود و برای آن که انسان بتواند این دوران آمیختگی رنج آور را تاب بیاورد خداوند شادی را برای او آفریده است.
بنابر بندهشن، گیتی و هر چه در آن نیکو است طی شش «گاهنبار» در یک سال 365 روزه و 12 ماهه که هر روزِِ هر ماه نام امشاسپندی دارد توسط اهورامزدا آفریده شده است. می نویسد: «نخست آسمان را آفرید» و «به یاری آسمان شادی را آفرید. بدان روی برای (آفریدگان) شادی را فراز آفرید که اکنون که آمیختگی است، آفریدگان به شادی درایستند.» (یعنی بتوانند بهتر مقاومت کنند)
بیرونی
1.میدیوزرم (میان بهار) جشنی که در چهل و پنجمین روز سال در روز «دی به مهر» "15" اردیبهشت هنگام خرمی و سرسبزی زمین برگزار می شده است. (روز آفرینش آسمان بنا به بندهشن)
2.میدیوشم (میان تابستان) برگزاری در سدوپنجمین روز سال در روز «دی به مهر» "15" تیرماه. (روز آفرینش آب ها)
3.پتیه شهیم (دانه آور) برگزاری در سدوهشتادمین روز سال در «انیران» روز "30" شهریور، هنگام رسیدن و دروی گندم. (روز آفرینش زمین)
4.ایاسرم (برگشت) برگزاری در دویست و دهمین روز سال در روز «انیران» "30" مهرماه به مناسبت بازگشت گله از چراگاه تابستانی. (روز آفرینش گیاهان)
5. میدیارم (میان سال) برگزاری در دویست و نودمین روز سال. در روز «بهرام» "20" ماه دی و اوج سرما. (روز آفرینش گوسفند یا «گاو مقدس یکتا آفریده»)
6. هَمَس پَِت مَدم در آخرین روز «اندرگاه» (پنجه دزدیده) در روز «وهیشتاوشت» که پیش آهنگ فصل بهار و فرود فروهرها از آسمان به زمین است. (روز آفرینش انسان)
به این جشن ها باید جشن های نوروز (10 روز)، مهرگان (10 روز) و جشن های ستایش آتش مانند سده، چهارشنبه سوری، یلدا (زایش دوباره خورشید یا مهر) و ... را نیز افزود.»
* : استاد مرتضی ثاقب فر، جامعه شناس، مترجم برجسته و نویسنده ی کتاب هایی چون: شاهنامه فردوسی و فلسفه تاریخ ایران، بن بست های جامعه شناسی، آگاهی آریایی، دین و دولت در ایران و مترجم کتاب هایی چون: یونانیان و بربرها، جامعه شناسی و فلسفه، ایران باستانِ یوزف ویسهوفر، شاهنشاهی هخامنشی، شاهنشاهی اشکانی، شاهنشاهی ساسانی، تاریخ هرودوت و بیش از 60 کتاب دیگر است.
تهیه و تنظیم : بخش ادبیات تبیان
در فصل نهم آثار الباقیه و در قانون مسعودی فصل 11 به تشریح مفصل جشن های ایرانیان پرداخته اند. به نوشته ی بیرونی و بندهشن نام های ماه ها همانند نام های امروزی ما بوده و نام های روزهای 30 روزه هر ماه چنین بوده است: «هرمزد، بهمن، اردیبهشت، شهریور، اسفندارمز، خرداد، اَمرداد، دی به آذر، آذر، آبان، خور، ماه، تیر، گوش، دی به مهر، مهر، سروش، رشن، فروردین، بهرام، رام، باد، دی به دین، دین، ارد، اشتاد، آسمان، زامیاد، مارسپند، انیران (انفران).» چنان که دیده می شود نام 12 ماه سال در میان این 30 نام نیز وجود دارد و هر گاه نام روز و ماه برابر می شده است جشن می گرفتند و بنابراین هر ماه، ایرانیان به این مناسبت یک روز جشن داشته اند. جشن های گاهنبارها نیز هر یک پنج روز ادامه داشته است و مهم ترین روز جشن روز آخر یعنی پنجم بوده است. نام های گاهنبارها و مناسبت آنها به طور خلاصه چنین است:
